NIeruchomości – kiedy świadczenia odszkodowawcze z wyroku lub ugody są zwolnione z PIT?

Świadczenia zwolnione z PIT

Zgodnie z ustawą o PIT, pewne rodzaje świadczeń są zwolnione z podatku dochodowego. Do zwolnionych z opodatkowania należą m.in. odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw.

Dodatkowo, zwolnieniu podlegają świadczenia uzyskane na podstawie wyroku sądu albo ugody sądowej, z wyłączeniem tych związanych:

• z działalnością gospodarczą lub
• korzyściami, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie została wyrządzona.

Należy jednak pamiętać, że zwolnieniu z PIT podlegają jedynie świadczenia wynikające z wyroku sądowego lub ugody sądowej. Świadczenia uzyskane na podstawie ugód pozasądowych, a także ugód zawartych przed mediatorem, nie korzystają ze zwolnienia z podatku. Nawet nadanie ugodzie mediacyjnej mocy ugody sądowej nie zmienia faktu, że taka ugoda nie podlega zwolnieniu z PIT (por. interpretacja indywidualna z 22 kwietnia 2024 r., 0113-KDIPT2-2.4011.228.2024.1.SR).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości

W sprawach dotyczących nieruchomości, często pojawia się kwestia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy. Wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości nie ma charakteru odszkodowawczego i nie może korzystać ze zwolnienia z PIT. Takie świadczenia obejmują bowiem korzyści, które właściciel mógłby osiągnąć z tytułu np. wynajmu nieruchomości, gdyby ta nie była zajęta przez nieuprawnionego użytkownika (por. wyrok NSA z 6 czerwca 2019 r., sygn. II FSK 1685/17; wyrok SN z 17 lipca 2008 r., sygn. akt II CSK 110/08).

Świadczenia te podlegają opodatkowaniu, ponieważ prawo podatkowe traktuje odszkodowanie za poniesione straty inaczej niż odszkodowanie za utracone korzyści. Odszkodowania związane z utraconymi korzyściami są wprost wyłączone ze zwolnienia podatkowego i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych (por. interpretacja indywidualna z 21 kwietnia 2023 r., 113-KDIPT2-2.4011.142.2023.2.SR).

Jeśli jesteś właścicielem nieruchomość, zarządzasz nieruchomościami lub stajesz w obliczu sporów dotyczących nieruchomości, oferujemy doradztwo w zakresie opodatkowania świadczeń wynikających z wyroków sądowych i ugód, a także pomoc w sprawach związanych z wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Stawski Adwokaci Kancelaria prawna – Prawo Nieruchomości Poznań