Kodeks spółek handlowych przewiduje w art. 176 możliwość nałożenia na wspólnika w umowie spółki obowiązku spełniania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki. W takim postanowieniu umownym konieczne jest wskazanie przedmiotu świadczenia, tj. na czy czym będzie ono polegało oraz czas przez jaki ma być spełniane. Obowiązek spełniania powtarzających się świadczeń niepieniężnych może zostać nałożony na wszystkich wspólników bądź tylko niektórych z nich.
Za spełnianie powtarzających się świadczeń niepieniężnych wspólnik otrzymuje wynagrodzenie, którego wysokość albo podstawy do jej ustalenia wynikają z umowy spółki. Wysokość wynagrodzenia wspólnika za spełnianie powtarzających się świadczeń niepieniężnych powinna odpowiadać stawkom rynkowym.
Szereg wydanych w 2022 r. interpretacji podatkowych wskazuje na to, iż wynagrodzenie wypłacane wspólnikom z tytułu powtarzalnych świadczeń nie stanowi ukrytego zysku i nie podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółki, jeżeli świadczenie spełnianie przez wspólnika ma dla spółki charakter niezbędny – stanowi wsparcie działalności spółki, a nadto wysokość wynagrodzenia wspólnika ustalono na poziomie rynkowym, tj. takim jaki ustaliłby między sobą podmioty niepowiązane.
Organy podatkowe stoją na stanowisku, że świadczenia spełniane przez wspólnika na rzecz spółki podlegają opodatkowaniu podatek VAT, ponieważ stanowią samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą w rozumieniu art 15 ustawy o VAT.
Istotne jest to czy i w jaki sposób w umowie, w postanowieniu nakładającym na wspólnika obowiązek z art. 176 k.s.h., spółki została określona jej odpowiedzialność względem osób trzecich. Organ podatkowy w interpretacji z dnia 14 stycznia 2022 r. 0111-KDIB3-1.4012.975.2021.2.IK podaje, że:
„(…) za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością. Zatem wyłączone z opodatkowania VAT są stosunki, które pod względem warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego tożsame są ze stosunkiem pracy. Chodzi tutaj w szczególności o element podporządkowania zlecającemu, który jest charakterystyczny dla stosunku pracy.”.
Irrelewantne natomiast pozostaje to, czy wspólnik spełnia powtarzające się świadczenie na rzecz spółki wykorzystując jej zaplecze gospodarcze, jeżeli to po stronie wspólnika znajduje się ryzyko ekonomiczne z tytułu spełnianych świadczeń.
Należy zauważyć jednak, że zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwolniona od podatku będzie dokonywana przez wspólników sprzedaż, której wartość nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do tej wartości nie wlicza się kwoty podatku.
Spółkom przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez wspólnika, jeżeli nie zajdą przesłanki negatywne zawarte w art. 88 ustawy o VAT (por: interpretacja z dnia 30 marca 2022 r. 0112-KDIL1-1.4012.32.2022.2.JKU).
Martyna Kozioł.
Stawski Adwokaci. Prawniczka. Spółki i prawo handlowe.
