Spółka komandytowa, mimo objęcia jej przez ustawodawcę podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), osobą prawną nie jest. Ma ona natomiast przyznaną zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków oraz zdolność do czynności prawnych. Jest więc osobową spółką handlową. To z kolei warunkuje możliwość zakończenia jej bytu prawnego poprzez rozwiązanie bez przeprowadzania likwidacji.
Rozwiązanie spółki bez przeprowadzania jej likwidacji jest procesem zdecydowanie mniej sformalizowanym, szybszym i tańszym. Dzieje się to na podstawie jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników, w której Ci postanawiają zakończyć funkcjonowanie spółki komandytowej i decydują co stanie się z jej majątkiem. Powszechną praktyką jest konstruowanie spółek komandytowych, w których komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością a komandytariuszami wspólnicy tejże spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i nierzadko majątek rozwiązywanej spółki komandytowej trafia właśnie do komplementariusza. Nie zawsze jednak tak wygląda struktura właścicielska.
Przez przekazanie wskazanemu wspólnikowi praw majątkowych rozwiązywanej spółki komandytowej dochodzi do sukcesji singularnej, która obejmuje wyłącznie prawa spółki. W zakresie odpowiedzialności za zobowiązania rozwiązanej spółki nie ma miejsca żadna zmiana. Po wykreśleniu spółki komandytowej z rejestru za jej zobowiązania odpowiedzialni pozostają komandytariusze – do wysokości sumy komandytowej w chwili rozwiązania spółki – oraz komplementariusze, których odpowiedzialność jest nieograniczona.
Spółka przestaje istnieć z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o jej wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców KRS w zw. z uchwałą wspólników.
Co do zasady podatek VAT należy odprowadzić od każdej[1] odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. W sytuacji, gdy w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, kwota podatku naliczonego była wyższa od kwoty podatku należnego, to różnica ta podlega zwrotowi.
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT (art. 14 ust. 9a) osobom fizycznym, które w dniu rozwiązania spółki były jej wspólnikami, przysługuje prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji podatkowej za okres, w którym rozwiązana spółka była czynnym podatkiem VAT.
Urząd skarbowy właściwy dla rozwiązanej spółki komandytowej dokonuje jej wspólnikom zwrotu różnicy podatku, jeśli spółka komandytowa przed rozwiązaniem złoży stosowną deklarację podatkową wraz z kopią umowy spółki i informacją o rachunkach bankowych wspólników, na które ma zostać przekazana należna im kwota. Jeżeli spółka komandytowa nie dołączyła ww. dokumentów (np.: dlatego, że nie było wtedy wiadome, iż zostanie rozwiązana), to umowę spółki aktualną na dzień jej rozwiązania oraz wykaz rachunków bankowych wspólników powinni dostarczyć do urzędu samodzielnie byli już wspólnicy.
Zwrot podatku VAT dokonywany jest w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki komandytowej. Natomiast, gdyby umowa rozwiązanej spółki nie zawierała informacji o wielkości udziału wspólników w zysku, to wspólnicy otrzymają zwrot podatku w równych częściach.
Organ podatkowy ma 60 dni (od daty złożenia kompletnej deklaracji) na dokonanie zwrotu podatku. W przypadku niezłożenia wymaganych dokumentów, nadpłacony podatek przekazany zostanie do depozytu urzędu skarbowego.
Jak już wskazano – rozwiązanie spółki komandytowej bez przeprowadzania jej likwidacji i przekazanie majątku spółki wybranemu wspólnikowi stanowi sukcesję singularną, a zatem dotyczy tylko praw, nie obejmując zobowiązań.
Jednak powołane wyżej przepisy ustawy podatkowej modyfikują tę zasadę, wyznaczając krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania zwrotu podatku VAT, abstrahując przy tym od woli wspólników rozwiązanej spółki komandytowej i wykluczając wspólników będących osobami prawnymi.
Zatem planując zakończenie działalności prowadzonej w formie spółki komandytowej, w której w gronie wspólników znajduje się osoba prawna, istotne jest uwzględnienie kwestii ewentualnego zwrotu podatku. Z uwagi bowiem na obowiązujące regulacje,niemożliwe będzie partycypowanie wspólnika będącego osobą prawną nawet w części nadpłaconego podatku VAT, jeśli ów zwrot podatku nastąpi po zakończeniu bytu prawnego spółki komandytowej.
[1] Istnieją zwolnienia przedmiotowe oraz podmiotowe.
